Δαίμων Δαήμων
Πολίτης VS Idiot * – 2ο κείμενο
Τα μαύρα χρόνια του σκοταδισμού, που καταδίκασαν την Ιατρική ως «επιστήμη του Διαβόλου» και ως «ειδωλολατρική μαγγανεία» και την Δημοκρατία ως «cibitas diaboli» (πολίτευμα του Διαβόλου) και δίδασκαν πως «μόνον η πίστις σώζει», έχουν περάσει;
Ο Διάβολος έφτασε στην δύση σαν απότοκος του ύστερου ιουδαϊσμού, που έχοντας αφομοιώσει τις παραδόσεις της Ανατολής, μεταμόρφωσε το Σατανά από αντιπρόσωπο του Θεού σε εχθρό του. Ο απόστολος Παύλος τον ανακήρυξε «θεό του κόσμου τούτου», «τον ηγεμόνα της εξουσίας του αέρα». Το διχασμό του Θεού σε δύο υποστάσεις, ενσαρκώνει ο Μανιχαϊσμός που από τον Γ μ. Χ. αιώνα υποβάλει την ιδέα της ατελεύτητης μάχης του καλού με το κακό. Στην σκιά της μητέρας των μαχών, οι χριστιανοί περιμένοντας την Δευτέρα Παρουσία, είναι φυσικό να έχουν θεωρήσει από νωρίς εαυτούς «ξένους και οδοιπόρους».
Ζουν στις χώρες τους, αλλά σαν ξένοι· μοιράζονται όλες τις υποχρεώσεις ως πολίτες και υποφέρουν όλες τις στερήσεις δικαιωμάτων ως αλλοδαποί· κάθε ξένος τόπος είναι η χώρα τους και κάθε χώρα είναι ξένη γι’ αυτούς. (Επιστολή προς Διόγνητον)
Διάβολος με φυσική υπόσταση, είναι παντελώς ασυμβίβαστος με την θύραθεν παράδοση. Ο Κέλσος μάλιστα, θεωρεί την εν λόγω άποψη βλάσφημη. Ο μεσσιανισμός και η δυνατότητα εξωκοσμικής φυγής είναι άγνωστη κατηγορία για τον Έλληνα της Κλασσικής Αρχαιότητας, που συνάμα θεωρεί πως δεν υπάρχει καμιά υπερβατική δύναμη που να ενδιαφέρεται για αυτόν. Οι Θεοί επεμβαίνουν για να υποδείξουν την ασέβεια εις βάρος τους, αλλά και εις βάρος υπέρτερων δυνάμεων -της Μοίρας ή της Ανάγκης, αφού και οι ίδιοι δεν είναι παντοδύναμοι. Έναν τέτοιο κόσμο μυθο-λόγησαν οι ποιητές του, προσδίδοντας στις σημασίες του το Κάλλος, την Αλήθεια και την Δύναμη που τους αναλογεί. Το ελληνικό ήθος και έθος σημάδεψε εποχές, που λαμπρύνουν την ανθρώπινη ιστορία. Ο Χριστιανισμός ** καθ-αγίασε κάθε βαρβαρότητα που εξυπηρέτησε την κυριαρχία του και αποκήρυξε κάθε έκφραση του ωραίου. Απέναντι στην δόξα του αρχαίου κόσμου αντέταξε την μισαλλοδοξία και το φανατισμό. O αρχαίος κόσμος, δεν βούλιαξε κάτω από τα σκουπίδια της παρακμής του, δολοφονήθηκε από χριστιανούς και βαρβάρους.
Το εξαιρετικό και μοναδικό φαινόμενο που παρατηρείται στην αρχαία Ελλάδα, προϋπόθεση και αποτέλεσμα μιας άλλης θεώρησης του κόσμου (όπως θα αναπτύξω στη συνέχεια), είναι η αμφισβήτηση της παράδοσης: η κοινωνία δεν μένει προσκολλημένη στους παραδοσιακούς θεσμούς, σ΄ αυτό που βρήκαμε απ΄ τους πατεράδες μας, στον λόγο και τις εντολές του Ιεχωβά, ή σε οποιαδήποτε άλλη εξωτερική και εξω-κοινωνική αρχή και πηγή θέσμισης. Θέτει υπό αμφισβήτηση τους παραδοσιακούς θεσμούς, αφενός μεν ως νόμους με την στενή και τρέχουσα σημασία του όρου, δηλαδή νόμους πολιτικούς, νόμους συνταγματικούς, νόμους καταστατικούς της πολιτικής κοινότητας, νόμους που απαντούν άπαξ δια παντός στο ερώτημα: ποιος άρχει; (βασιλέας και αριστοκράτες, όπως κατά την παράδοση, ή δήμος, σύμφωνα με την νέα θέσμιση;), αφετέρου δε ως κοινωνικές παραστάσεις (εικόνες) του κόσμου, δηλαδή θεσμισμένες παραστάσεις με τις οποίες γαλουχούνταιτα παιδιά και μαθαίνουν εξ΄ απαλοτάτων ονύχων τι είναι καλό, τι είναι κακό, τι είναι κόσμος, για ποιο πράγμα αξίζει κανείς να ζει ή να πεθαίνει. Η αρχαία ελληνική δημοκρατία και η σημασία της για μας σήμερα,
Κορνήλιος Καστοριάδης, διάλεξη στο Λεωνίδιο, στις 17 Αυγούστου 1984
Οι πόλεις ανασυστάθηκαν στην Δύση με το τέλος του Μεσαίωνα, από εμπόρους, βιοτέχνες και φυγάδες δουλοπάροικους (όπως τους αποκαλούσε ο Karl Marx). “Αναγεννάτε” έτσι εντός των τειχών, των Ιταλικών πόλεων κυρίως, η πολιτική κοινότητα, ως αποτέλεσμα της επιθυμίας των αστών να επωμισθούν την ρύθμιση των κοινωνικών σχέσεων (αυτο-θέσμιση) και να διεκδικήσουν την πολιτική τους αυτονομία. Ακόμη και σε αυτή την αρχαία Ρώμη, η πόλη είναι απλά χώρος συνάθροισης πληθυσμών. Το πολίτευμα της αυτοκρατορίας παρέμεινε ολιγαρχικό, παρά τις προσπάθειες των πληβείων να περιορίσουν την εξουσία των πατρικίων. Η νοθεία στις ψηφοφορίες, οι ίντριγκες στο ημίφως και η βία που σκιάζει τις πολιτικές διαδικασίες, ήταν η καθημερινότητα της Συγκλήτου.
Ότι η διχόνοια των πληβείων με την Σύγκλητο έκαμε τη Ρώμη λεύτερη και δυνατή.
Διατριβές πάνω στην πρώτη Δεκάδα του Τίτου Λιβίου, Πρώτο βιβλίο-IV – Niccolò Machiavelli
Για τους Έλληνες δεν υπάρχει φιλία χωρίς αντιπαλότητα (έριδα). Η επιδίωξη ισχύος, όπως εκφράζεται σαν επιθυμία, για τιμή, φήμη και αναγνώριση, κρατούσε κορυφαία θέση στον αρχαιοελληνικό κώδικα της αριστοκρατικής ηθικής, και επίσης αναγνωρίσιμη, ως σημείο αληθινού ανδρισμού, ήταν για τους Ρωμαίους. Ο νέος χριστιανός, ωθούμενος από την εσωτερική λογική της πολεμικής του, απέναντι στο “σατανικό παρελθόν” και το αβέβαιο γι΄ αυτόν φιλελεύθερο μέλλον, παρουσιάζει τον Θεό ως μοναδική πηγή ισχύος, προκειμένου να κυριαρχήσει επί της γης η «παράταξη των ταπεινοφρόνων». Η παντοδυναμία του Θεού προκαλεί θεολογικές δυσχέρειες, που αναγκάζουν τους δοξο-λόγους του Θεού σε νοητικές ακροβασίες που σοκάρουν και τον πιο ευφάνταστο και επιδέξιο μάγο. Οι κωλο-τούμπες των “αμνών του Θεού” στο δημόσιο βήμα, που από την μια, υμνούν την θρησκεία της αγάπης και του ελέους, και από την άλλη, “πριν αλέκτωρ λαλήσει τρις”, επιτίθενται στους απίστους με ύβρεις και κατάρες, επειδή δεν κατανοούν τα φλιναφήματα τους, και δεν υποτάσσονται στην “μοναδική αλήθεια”, είναι παροιμιώδεις και τροφοδοτούν αενάως την σατιρική πένα.
Την διττή αυτή αμφισβήτηση των κληρονομουμένων θεσμών έχουμε φτάσει σήμερα να την θεωρούμε κατά κάποιο τρόπο σαν αυτονόητη. Έχουμε φτάσει, επίσης, να θεωρούμε αυτονόητες ορισμένες ιδέες που διέπουν την κοινωνική οργάνωση εν γένει, και οπωσδήποτε την δική μας συγκεκριμένη κοινωνική οργάνωση, όπως η ιδέα της κοινωνικής ή και απλώς δικαιοσύνης, η ιδέα της ισότητας κλπ. Εκείνος που πιστεύει ότι οι ιδέες αυτές, ως ρυθμιστικές σημασίες της κοινωνικής ζωής, είχαν τεθεί και ισχύσει παντού και πάντοτε απατάται βαθύτατα. Εάν θεωρήσουμε την ανθρώπινη ιστορία στο σύνολό της θα διαπιστώσουμε ότι ουδέποτε και ουδαμού ετέθησαν, ουδέποτε και ουδαμού ίσχυσαν, εκτός από δύο εξαιρέσεις: την αρχαία Ελλάδα κατά πρώτον και, πολύ αργότερα, την Δυτική Ευρώπη και τις κοινωνίες που επηρεάστηκαν απ΄αυτήν. Η αρχαία ελληνική δημοκρατία και η σημασία της για μας σήμερα,
Κορνήλιος Καστοριάδης, διάλεξη στο Λεωνίδιο, στις 17 Αυγούστου 1984
Η πρωτοκαθεδρία της αστικής τάξης, συνδέθηκε με την ελεύθερη εκ δίπλωση ανταγωνιστικών δυνάμεων και τις προγραμματικές διακηρύξεις για μια ανοιχτή και πλουραλιστική κοινωνία. Η αστική τάξη φρόντισε βεβαίως, και όσο αυτό της ήταν δυνατό, να κρατήσει τον πλουραλισμό αυτό στα απαραίτητα για την λειτουργία του συστήματος όρια. Εντός αυτού του πλαισίου δημιουργήθηκε η παιδεία και η καλλιέργεια, με την σύγχρονη έννοια, ως κοσμικό υποκατάστατο του ιδεολογικού μονοπωλίου της θεολογίας. Η Φύση, ο Άνθρωπος και η Ιστορία αποτέλεσαν τις μεγάλες θεότητες της αστικής μυθολογίας. Σημαίνουσα όμως θέση στο αστικό Πάνθεο, έλαβε ο ημίθεος Προμηθέας. Την ηρωική αυτή μορφή, τίμησε δεόντως ο ο Karl Marx, που όχι μόνο ενστερνίστηκε όλη την μυθολογία των Νέων Χρόνων, αλλά αφηγήθηκε με τον πιο ευφάνταστο τρόπο τον μύθο της προόδου. Η μοιραία επωδός, σε ότι οι μεταμοντέρνοι ονόμασαν “μεγάλες αφηγήσεις”, ήταν το τέλος των αφηγήσεων. Το ότι αυτό το τέλος συσχετίστηκε με “το τέλος των ιδεολογιών” ή και το “τέλος της ιστορίας”, οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στις ιδεολογικές προκαταλήψεις όσων νοηματοδοτούν τους όρους, Ιδεολογία ή Ιστορία στις μέρες μας. Ο ανιστορικός τρόπος σκέψης θα μπορούσε να επιφέρει το τέλος της Iστορίας, μόνο αν Ιστορία και Σκέψη ταυτίζονταν.
ΠΟΛΕΜΟΣ ΠΑΝΤΩΝ ΜΕΝ ΠΑΤΗΡ ΕΣΤΙ, ΠΑΝΤΩΝ ΔΕ ΒΑΣΙΛΕΥΣ, ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΜΕΝ ΘΕΟΥΣ ΕΔΕΙΞΕ ΤΟΥΣ ΔΕ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ, ΤΟΥΣ ΜΕΝ ΔΟΥΛΟΥΣ ΕΠΟΙΗΣΕ ΤΟΥΣ ΔΕ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ. – Ηράκλειτος
Ο ορισμός των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών ως «φιλελεύθερες ολιγαρχίες» από τον Κορνήλιο Καστοριάδη, αποδίδει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την πολιτική τους σύσταση. Ο όρος «μαζική δημοκρατία», που χρησιμοποιεί ο Παναγιώτης Κονδύλης στο πόνημά του «Η παρακμή του αστικού πολιτισμού», κρίνεται ως επιτυχημένος στο βαθμό που αξιολογεί την μεταμοντέρνα εποχή υπό το πρίσμα της έκρηξης της μαζικής παραγωγής για τις ανάγκες της μαζικής κατανάλωσης. Ο Guy Debord έχοντας μιλήσει στην “Κοινωνία του Θεάματος”, για το “ανοιχτό θεαματικό” της Δύσης έναντι του «κλειστού θεαματικού» της Ανατολής, αναφερόμενος στην εποχή του ψυχρού πολέμου, αποδίδει με τον πιο γλαφυρό τρόπο τη διαφορά των δύο κόσμων.
Η επαναστατική θεωρία είναι σήμερα εχθρός κάθε επαναστατικής ιδεολογίας, και το γνωρίζει πως είναι. > Η κοινωνία του θεάματος -124, Guy Debord
Ότι όνομα και να δώσουμε, παρόλα αυτά, στο σήμερα, διαπιστώνουμε πλέον από κοινού, πως ζούμε σε ένα καθεστώς όπου η ελεύθερη αγορά πολιτισμικών αγαθών, υπάρχει τόσο για τους αστούς όσο και για τους εχθρούς των αστικών αξιών και του αστικού πολιτισμού. Η αντινομία αυτή, ενδέχεται να αποτελεί τον καταλύτη των χημικών αντιδράσεων που λαμβάνουν χώρα διαρκώς εντός του κοινωνικού σώματος.
* idiot, idiotic: ηλίθιος, ανόητος. Επέλεξα, ο πολίτης να “αντιπαρατεθεί” στον ιδιώτη, που εθεωρείτο από έναν Έλληνα ως προσβολή προς την αρμονία. Οι Αγγλοσάξονες ευφυώς οικειοποιήθηκαν τον όρο, αποδίδοντας έτσι το ποιο χαρακτηριστικό νόημα της ηλιθιότητας.
** Για όσους ίσως το αγνοούν ή ενώ το γνωρίζουν το προσπερνούν σαν ασήμαντη λεπτομέρεια. Ο πραγματικός ιδρυτής και ονοματοθέτης του Χριστιανισμού είναι, ο Σαούλ ή Σαύλος που ελληνιστή αποκαλείται Παύλος. Ο επονομαζόμενος “Απόστολος των εθνών” κατάφερε, συνηγορούντων αρχομανών αυτοκρατόρων της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, να καταστήσει μια ασήμαντη αίρεση και μεσσιανική λατρεία της Ιουδαίας, σε παγκόσμιου βεληνεκούς Θρησκεία. Το μελάνι και οι γραφίδες που καταναλώθηκαν, για να υμνηθεί από τους πιστούς το επίτευγμα ή να καταγγελθεί από τους απίστους το ανοσιούργημα, ανταγωνίζεται επαρκώς το αίμα, πιστών τε και απίστων, που χύθηκε για τη δόξα του Θεού.
> blogspot
